Ökse otu Avrupa, batı ve güney Asya’ya özgü asalak bir bitki türü. Halk arasında gevele, güvelek, gövelek, purç, çekem olarak da bilinir.
Her mevsimde yapraklı olan ve ağaçlar üzerinde yaşayan yarı asalak bir bitkidir. Özellikle elma ağacının dalları üzerinde yaşar. Armut, söğüt, kavak, meşe, çam gibi ağaçların üzerinde de asalak olarak yaşayabilmektedir. Sapları her zaman ikiye ayrılarak dallanır. 30-100 cm. boylanabilen, kışın yaprakçıklarını dökmeyen, sarımsı renkte, tek eşeyli çiçekler açan bitkilerdir. Buruşuk yüzeyli, sarımsı renkli, kokusuz ve tatsız meyveleri 1 cm. kadar çapında, küre biçiminde ve tek tohumlu olur. Bu meyveleri yiyen kuşların kondukları ağaçların üzerine dışkılarıyla tohumları bırakması ökse otunun yayılmasını sağlar. Bazı yörelerde meyvelerindeki yapışkan madde çubukların üzerine sürülerek kuşları yakalamak için ökse olarak kullanılmaktadır. Ökse otunun meyveleri eczacılıkta kullanılmaktadır.
Adi ökseotunun yaprakçıkları tanen, urson, inosit, viskotoksin, sapotoksin ve glikozit adı verilen maddeleri içerir. Bitkinin meyvelerinin etli bölümünde visin adlı yapışkan madde bulunur.
Avrupa mitolojisi, efsaneleri ve geleneklerinde önemli bir rolü vardır. Modern zamanlarda, genellikle Noel dekorasyonu ve sembolojisinde yer alır. Ayrıca meyvelerindeki yapışkan sıvı ağaç dallarına yapıştırılarak kuş yakalamada kulllanılır.
Ökseotunun genç sürgünleri ve yaprakları demlenerek içilir. Tohumları zehirlidir.
Ökseotu, Fethiye’nin yüksek kesimlerinde doğal olarak yetişmektedir.
Kaynakça
tarih boyunca simgesel bir değere sahip olmuş. bu simgeselliği çizgi romanlarda da yer alır: asterix’de de oldukça yeri var. çizgi romanın baş kahramanlarından birisi olan köyün büyücüsü getafix, ağaçların tepesine çıkarak altın orağıyla topladığı ökseotlarını da kullanarak “devegücü tazıhızı” isimli özel şerbetini yapar ve bundan içen tüm köy sakinleri yenilmez olurlar. zaten gerçektede baş ağrısı, baş dönmesi, kramp, nefes darlığı, damar sertliği, gut, romatizma, idrar yolu taşları ve böbrek ağrıları gibi birçok rahatsızlığa da deva.